100. Slimmer Presteren met het placebo effect

Dit is de 100e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over:

De 100^e: Slimmer Presteren met het placebo effect

INLEIDING:

Nep-cafeïne, zoutoplossingen en rode schoenen: sommige atleten gaan er harder op terwijl het prestatie-bevorderende bewijs ver te zoeken is. In hoeverre speelt geloof en verwachting een rol bij jouw sportprestatie? En kan het placebo effect juist ook negatief uitwerken? We bespreken het in de 100^e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast.

Wielrenners fietsen harder met een placebo spuit

De omstreden wielersoigneur Willy Voet had er in zijn Festina-jaren geen enkele moeite mee om bij een renner een spuit te zetten als die daar om vroeg. Alleen zat herhaaldelijk in die spuit niet een verboden middel maar een simpele glucose-oplossing, zo vertelde de Belg in zijn memoires.

Het hielp een renner net zo goed: zo reed Richard Virenque zijn beste tijdrit ooit nadat Voet een nepmiddel in de kont van de Franse ronderenner had geïnjecteerd.

Water met een kleurtje werkt prima als ‘overwinningsdrank’

Ook Voets landgenoot Jef D’hont, voormalig verzorger van de Duitse Telekomploeg tijdens de hoogtijdagen van Jan Ullrich, hield ervan om wielrenners voor de gek te houden. Zijn ‘Bidon Jef’ was namelijk helemaal niet gevuld met een mengsel van onopspoorbare prestatie-bevorderende middelen, zoals D’hont menig coureur uit zijn ploeg vertelde, maar met water met een kleurtje. Het was genoeg om wielrenners beter te laten presteren, aldus D’Hont.

Het placebo effect maakt onoverwinnelijke sporters

Het zijn weliswaar anekdotes maar feit is dat slechts van een klein aantal middelen op de dopinglijst het evident is dat ze een prestatie-bevorderend effect hebben. Waarom ze dan zo populair waren (en misschien nog steeds zijn) in het wielerpeloton, heeft met het placebo-effect te maken.

De verwachting van een renner dat een middel hem sterker, fitter en alerter maakt is al genoeg om het middel te nemen en daar ook harder op te gaan.

De belangrijkste vragen over het placebo effect gaan we beantwoorden

Hoe werkt het placebo effect precies en is iedereen er even gevoelig voor? Zijn er manieren om het te versterken en kan het juist ook de verkeerde kant op werken?

In de 100^e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast staat het placebo effect centraal.

Handige bronnen en links over het placebo effect

• Hoe Abdi Nageeye last van het nocebo-effect tijdens de marathon van New York had: https://nos.nl/artikel/2424752-zwaar-leermoment-in-new-york-bezorgde-nageeye-zege-in-rotterdam
• Factsheet Placebo van Topsport Topics: https://www.topsporttopics.nl/sportwetenschap/factsheet/factsheet-placebo/
• Artikel van Jurgen over het placebo effect in het hedendaagse wielrennen: https://jurgenvanteeffelen.nl/placebo-wondermiddel-in-het-huidige-wielrennen/
• Sneller herstellen in koud water – de rol van het placebo effect: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24674975/
• Positieve effecten van placebo-cafeïne op de wielerprestatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17146324/
• Positieve effecten van placebo-cafeïne op de loopprestatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31575826/
• Placebo effecten van glucose drank op sportprestatie: https://journals.lww.com/acsm-msse/Fulltext/2000/09000/Placebo_effect_of_carbohydrate_feedings_during_a.19.aspx
• Hoe placebo-pillen eruit zouden moeten zien, maar lang niet altijd gebeurt: https://theconversation.com/placebos-what-theyre-made-of-matters-124189
• Foute informatie uit een genentest beïnvloedt de uitkomst van een inspanningstest: https://www.science.org/content/article/just-thinking-you-have-poor-endurance-genes-changes-your-body

Video over De 100^e: Slimmer Presteren met het placebo effect

https://www.youtube.com/watch?v=9BYW5WpvD7M

BONUS: Slimmer Presteren Pubquiz (1)

Tijdens het live event op 21 mei speelden we ook de eerste editie van de Slimmer Presteren Pubquiz: 8 vragen die makkelijk zijn voor iedereen die goed heeft opgelet in onze 100 afleveringen.

Durf jij jezelf te testen?
Luister alle vragen terug in de bonus aflevering deze week!

Over vraag 7 ontstond wat verwarring, waarna Gerrit als quizmaster de antwoordopties ‘live’ besloot aan te passen. Altijd een slecht idee! 

Bekijk hier de video: https://www.youtube.com/watch?v=joaIQHW9aLk