Dit is de 81e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over ‘Ochtendmens of avondmens: maakt het uit voor je sportprestatie?’.
Ben je gewend om ’s avonds te trainen, staat je wedstrijd in de vroege ochtend gepland. Dikke pech, daar gaat je pr. Wat maakt het tijdstip van de dag eigenlijk uit voor je longen, hart en spieren? En kan zo’n bril met blauw licht waarmee je veel topsporters ziet, jou nog helpen? In aflevering 81 van de Slimmer Presteren Podcast gaan we op zoek naar het optimale moment van de dag om te presteren.
Presteert een ochtendmens beter dan een avondmens?
Mag het ’s avonds niet meer? Dan gaan we toch ’s ochtends vroeg! Sommige Nederlandse sporters weten uiterst creatief om te gaan met de huidige avondklok, die het verbiedt om na vijven in de middag nog te trainen. Ze zetten hun wekker om zo vanaf 6 uur in de ochtend hun baantjes in het zwembad te trekken of in de sportschool hun rondje krachttraining te doen.
Veel keus hebben ze niet, maar het zal voor de echte avondmensen zeker wennen zijn om zo vroeg aan de bak te moeten. Zelfs de profvoetballers van Ajax leken na de introductie van de ‘ochtendwedstrijd’ op de zondag een paar jaar geleden, lange tijd grote moeite te hebben om hun normale niveau te halen. Je zult als Amsterdammer maar om half één op het voetbalveld moeten staan in Zuid-Limburg; eten, reizen, wedstrijd bespreken, warming-up – nee, rustig uitslapen is er dan niet bij.
Aan de andere kant: een Champions League wedstrijd die pas om 21 uur in de avond begint, is weer geen pretje voor een ochtendmens. Wat moet je de hele dag doen als je al om 7 uur ’s ochtends naast je bed stond?
Kun je een ochtendmens worden door slim te trainen?
In tegenstelling tot voetbalwedstrijden die op verschillende tijden van de dag plaats vinden, is het startschot van een marathon of triatlon vaak in de ochtend. Maakt het tijdstip ook écht iets uit voor de sportprestatie?
Zijn avondmensen echt in het nadeel bij een vroege start of kunnen zij zich hier prima op voorbereiden door hun ritme te verschuiven?
In deze Slimmer Presteren Podcast bespreken Gerrit en Jurgen de wetenschappelijke studies die dit hebben uitgezocht, en vertelt topcoach Guido Vroemen hoe hij zijn atleten scherp krijgt voor een vroege start of een late wedstrijd.
Bronnen en handige links
- Review uit 2021 waarin het effect van tijdstip van de dag op prestatie bekeken is: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34431827/.
- Gronings onderzoek naar optimale zwemtijdstip tijdens Olympische Spelen: https://www.nature.com/articles/s41598-020-72573-8.
- Brits onderzoek naar verschillen tussen ochtend- en avondmensen wat betreft hun piekmoment op de dag: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25639241/.
- Studie naar chronotype van Zuid-Afrikaanse en Nederlandse marathonlopers: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26102236/.
- Zuid-Afrikaanse studie bij zwemmers waarin invloed van trainingsmoment bekeken is: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25631930/.
- De Propeaq lichtbril waar we het over hebben: https://www.propeaq.com/nl/lichtbril/.