Dit is de 100e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over:
De 100e: Slimmer Presteren met het placebo effect
INLEIDING:
Nep-cafeïne, zoutoplossingen en rode schoenen: sommige atleten gaan er harder op terwijl het prestatie-bevorderende bewijs ver te zoeken is. In hoeverre speelt geloof en verwachting een rol bij jouw sportprestatie? En kan het placebo effect juist ook negatief uitwerken? We bespreken het in de 100e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast.
Wielrenners fietsen harder met een placebo spuit
De omstreden wielersoigneur Willy Voet had er in zijn Festina-jaren geen enkele moeite mee om bij een renner een spuit te zetten als die daar om vroeg. Alleen zat herhaaldelijk in die spuit niet een verboden middel maar een simpele glucose-oplossing, zo vertelde de Belg in zijn memoires.
Het hielp een renner net zo goed: zo reed Richard Virenque zijn beste tijdrit ooit nadat Voet een nepmiddel in de kont van de Franse ronderenner had geïnjecteerd.
Water met een kleurtje werkt prima als ‘overwinningsdrank’
Ook Voets landgenoot Jef D’hont, voormalig verzorger van de Duitse Telekomploeg tijdens de hoogtijdagen van Jan Ullrich, hield ervan om wielrenners voor de gek te houden. Zijn ‘Bidon Jef’ was namelijk helemaal niet gevuld met een mengsel van onopspoorbare prestatie-bevorderende middelen, zoals D’hont menig coureur uit zijn ploeg vertelde, maar met water met een kleurtje. Het was genoeg om wielrenners beter te laten presteren, aldus D’Hont.
Het placebo effect maakt onoverwinnelijke sporters
Het zijn weliswaar anekdotes maar feit is dat slechts van een klein aantal middelen op de dopinglijst het evident is dat ze een prestatie-bevorderend effect hebben. Waarom ze dan zo populair waren (en misschien nog steeds zijn) in het wielerpeloton, heeft met het placebo-effect te maken.
De verwachting van een renner dat een middel hem sterker, fitter en alerter maakt is al genoeg om het middel te nemen en daar ook harder op te gaan.
De belangrijkste vragen over het placebo effect gaan we beantwoorden
Hoe werkt het placebo effect precies en is iedereen er even gevoelig voor? Zijn er manieren om het te versterken en kan het juist ook de verkeerde kant op werken?
In de 100e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast staat het placebo effect centraal.
Handige bronnen en links over het placebo effect
- Hoe Abdi Nageeye last van het nocebo-effect tijdens de marathon van New York had: https://nos.nl/artikel/2424752-zwaar-leermoment-in-new-york-bezorgde-nageeye-zege-in-rotterdam
- Factsheet Placebo van Topsport Topics: https://www.topsporttopics.nl/sportwetenschap/factsheet/factsheet-placebo/
- Artikel van Jurgen over het placebo effect in het hedendaagse wielrennen: https://jurgenvanteeffelen.nl/placebo-wondermiddel-in-het-huidige-wielrennen/
- Sneller herstellen in koud water – de rol van het placebo effect: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24674975/
- Positieve effecten van placebo-cafeïne op de wielerprestatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17146324/
- Positieve effecten van placebo-cafeïne op de loopprestatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31575826/
- Placebo effecten van glucose drank op sportprestatie: https://journals.lww.com/acsm-msse/Fulltext/2000/09000/Placebo_effect_of_carbohydrate_feedings_during_a.19.aspx
- Hoe placebo-pillen eruit zouden moeten zien, maar lang niet altijd gebeurt: https://theconversation.com/placebos-what-theyre-made-of-matters-124189
- Foute informatie uit een genentest beïnvloedt de uitkomst van een inspanningstest: https://www.science.org/content/article/just-thinking-you-have-poor-endurance-genes-changes-your-body
Video over De 100e: Slimmer Presteren met het placebo effect
https://www.youtube.com/watch?v=9BYW5WpvD7M
BONUS: Slimmer Presteren Pubquiz (1)
Tijdens het live event op 21 mei speelden we ook de eerste editie van de Slimmer Presteren Pubquiz: 8 vragen die makkelijk zijn voor iedereen die goed heeft opgelet in onze 100 afleveringen.
Durf jij jezelf te testen?
Luister alle vragen terug in de bonus aflevering deze week!
Over vraag 7 ontstond wat verwarring, waarna Gerrit als quizmaster de antwoordopties ‘live’ besloot aan te passen. Altijd een slecht idee!
Bekijk hier de video: https://www.youtube.com/watch?v=joaIQHW9aLk
3 reacties op “100. Slimmer Presteren met het placebo effect”
[…] 100. Placebo effect […]
Hallo,
Late reactie maar ik ben recent begonnen met luisteren hoewel ik al wel zo’n beetje vanaf het begin op de hoogte was van het bestaan. Wellicht eenzelfde cynische grondhouding als Jurgen, weinig tijd of gewoon andere prio’s. Anyway, superleuk! Een nieuwe fiets (jaja Jurgen) geeft mij altijd veel motivatie. Is dat ook een soort van Placebo effect of valt motivatie in een ander vakje? Succes verder met uitzenden, er komt een dag dat ik bij ben met luisteren! 🤙😁🤙
Hoi Vincent, dank voor je vraag en leuk dat je ons dan eindelijk ‘gevonden’ hebt. Die cynische grondhouding, daar herken ik me niet direct in trouwens 🙂 Wat betreft de aanschaf van een nieuwe fiets…dat je er sneller op gaat kan met het placebo effect te maken hebben (je hebt er immers veel geld aan uitgegeven en de verkoper vertelde erbij dat het een geweldig snelle fiets is), maar in jouw geval denk ik dat het een écht effect is gezien de aerodynamische kenmerken van jouw fiets. Dat je er meer zin door hebt gekregen om te fietsen, zie ik idd meer als extra steuntje in de rug. Motivatie dus. Heb je deze al geluisterd? https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-7/140-meer-motivatie-om-te-sporten-met-behulp-van-gamification/