Dit is de 35ste aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over ‘Het raadsel van spierkramp: is augurkensap een oplossing?’.
Auw! Het is het horrorscenario van elke atleet: ga je voor een toptijd, krijg je pats boem kramp in je kuit of in je hamstring. Is het de hitte en heb je te weinig gedronken misschien? Wat is eigenlijk de oorzaak van spierkramp? En kun je het vermijden? In aflevering 35 proberen de mannen van de Slimmer Presteren Podcast het mysterie van die ellendige kramp te doorgronden.
Water en keukenzout tegen spierkramp
De 221 meter hoge Hooverdam wordt gezien als een van de grootste bouwwerken van de 20e eeuw. In de enorme dam die midden in de kolkende Colorado rivier gebouwd is, zit 6 miljoen ton beton. Duizenden arbeiders hebben er tussen 1930 en 1936 aan gewerkt; het ging gepaard met bloed, zweet en tranen, zo vermelden de geschiedenisboeken.
Dat zweet kan wel kloppen: onderzoek bij een groep arbeiders wees uit dat ze behoorlijk uitgedroogd waren en dat ook de concentratie van de elektrolyten natrium en chloride in hun bloed verlaagd was. Daarbij klaagden de arbeiders veelal over kramp in hun armen en benen. De onderzoekers besloten om een aantal van hen extra water en tabletten met natriumchloride (keukenzout) te geven. Het bood soelaas: de arbeiders voelden zich stukken beter en klaagden over minder kramp.
Spierkramp-mysterie opgelost. Of toch niet?
Een eeuw later wordt een tekort aan elektrolyten vaak nog steeds genoemd als de belangrijkste oorzaak voor kramp tijdens het sporten. Echter, wanneer na afloop van een marathon of Ironman de samenstelling van het bloed van de deelnemers die klagen over kramp vergeleken wordt met het bloed van atleten die geen kramp hebben gekregen, blijkt er weinig verschil in concentratie van natrium, kalium, chloride, calcium of magnesium. Ook is er in studies waar kramp experimenteel wordt opgewekt door kleine spiergroepen lange tijd elektrisch te stimuleren, geen nadelige invloed van een tekort aan vocht gevonden.
Het roept de vraag op of kramp überhaupt wel het gevolg is van dehydratatie en een tekort aan elektrolyten. Is er misschien iets anders aan de hand waardoor we kramp krijgen en wat kan eigenlijk verklaren dat augurkensap de experimenteel opgewekte spierkramp doet verdwijnen?
In aflevering 35 van de Slimmer Presteren Podcast bespreken Gerrit en Jurgen de laatste inzichten over spierkramp. Tijdens het wekelijkse ‘Zoomen met Vroemen’ horen zij van coach Guido Vroemen of hij nog een gouden tip heeft om kramp tijdens het sporten te vermijden of snel kwijt te raken.
Bronnen en handige links
- Groot overzichtsartikel over oorzaken en behandeling kramp uit 2019: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6901412/.
- Alex Hutchinson over Spaanse studie die suggereert dat krachttraining beter helpt tegen kramp dan een elektrolytendrankje: https://www.outsideonline.com/2416514/muscle-cramps-research-2020.
- De website van HotShot, het anti-krampdrankje (aldus de makers): https://teamhotshot.com/.
8 reacties op “35. Het raadsel van spierkramp: is augurkensap een oplossing?”
Leuke aflevering weer! Ik luister jullie vaak tijdens de zwiftritten of duurlopen. Zo ook vandaag. Het zette mij aan het denken over kramp en bracht herinneringen boven van mijn zwangerschappen. Periodes met onverklaarbare kramp in de kuiten. Het kan toch geen toeval zijn of is het een mythe dat vrouwen augurken eten tijdens de zwangerschap. Dat kan toch geen toeval zijn? Ga zo door!
Hoi Laris, Dank voor je leuke reactie! En tof om te horen dat je ons ‘vaak’ luistert. En nu je het zegt, die link tussen zwangerschap en augurken is wel bijzonder ja! Zeker nu blijkt dat daar zulke ‘magische stofjes’ inzitten… zal Jurgen eens vragen of er ook wat onderzoek over te vinden is.
Wij gaan door! 🙂
Kramp is een van de rode draden in mijn sportleven, zelfs toen ik Almere in 8:14 deed even kramp gehad. Bij mij was het heel vaak mijn rechter-adductor die opspeelde, kon het er bijna altijd wel weer uitlopen. Maar mijn grootste kramp-nachtmerrie was de wintertriatlon Geleen ‘96. Google maar eens dan kom je er vast achter. Alles gedaan, krachttraining, electrolyten, magnesium, noem maar op. Blijkbaar ben ik er erg gevoelig voor (kramp in je buikspieren in T2 is bv. ook geen pretje). Dus als jullie ooit een ervaringsdeskundige willen spreken…..
Hey Martin, wat leuk dat je even reageert. En wat een verhalen zeg. Klinkt alsof we daar een hele aflevering aan kunnen wijden! Zet hem op de lijst 😉 .
[…] Aflevering 35 van onze podcast over spierkramp: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-2/het-raadsel-van-spierkramp-is-augurkensap-een-oplossi…. […]
De aflevering is al wat ouder, maar heb ‘m pas geleden geluisterd. Ik kwam hierin wat dingen tegen die mij ertoe zetten om hier toch nog even op te reageren.
Allereerst, hartelijk dank voor deze interessante aflevering. Ik geniet zeer van jullie podcast die ik ontdekt heb tijdens mijn sabbatical op de fiets door delen van Noord- en West-Europa.
Ten tweede, begrijp goed dat ik hier niks wil claimen, mijn aanvulling op deze aflevering is niet gebaseerd op wetenschappelijke studies, ten minste, voor zover ik daar weet van heb. Misschien leuk voor jullie om daar nog eens verder in te duiken (?). Mijn reactie komt voort uit persoonlijke ervaringen m.b.t. het thema spierkramp.
Het stukje waar Gerrit aangeeft dat één van zijn bekende tegenstanders in kramp schiet bij een triatlon zodra deze persoon van de fiets stapt is iets waar ikzelf ook last van gehad heb in mijn eerste jaar/jaren als triatleet. Ik ben hier persoonlijk tot een oplossing gekomen bij mijn bike fitter, die gaf aan dat de schoenplaatjes van mijn fietsschoenen vrij ver naar voren stonden, en vroeg of ik wel eens last had van kramp bij het fietsen, na mijn bevestiging hebben we dit aangepast en sindsdien heb ik geen last meer van kramp bij het lopen in een triatlon. Ik denk dat dit dus ook goed aansluit op de opmerking van Guido dat de spier overbelast raakt tijdens inspanning.
Kramp in m’n voeten heb ik eveneens opgelost door op maat gemaakte inlegzooltjes voor m’n loopschoenen te gebruiken. Kost het nodige, maar dit was het voor mij achteraf meer dan waard!
Beste Ritske,
Dank voor je reactie en je input. Klinkt heerlijk: een sabbatical op de fiets. Interessant idd dat kramp vaak in de voeten of tenen schiet en dat in jouw geval een andere afstelling van de fietsschoen of zooltjes in de loopschoenen hielpen. Goede tips derhalve, dank daarvoor…alleen: wat zou dan kunnen helpen tegen de kramp onder de voet tijdens het zwemmen (waar ik zelf regelmatig last van heb)?
[…] Onze eerdere aflevering 35 over spierkrampen: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-2/het-raadsel-van-spierkramp-is-augurkensap-een-oplossi… […]