Dit is een 200e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over:
Als er een beweegpil zou zijn die alle beweeg problemen voor gebruikers oplossen?
Geen motivatie, te weinig tijd of een onwillig lichaam… Het is niet altijd makkelijk om te gaan sporten. Wat als er een beweegpil zou zijn die dit probleem voor je oplost? Hoe ziet zo’n pil er dan uit? En zitten er ook nadelen aan?
Wat is een beweegpil?
De beweegpil is een hypothetische pil die de gezondheidsvoordelen van lichaamsbeweging nabootst zonder dat je daadwerkelijk hoeft te sporten. Het idee komt voort uit veelbelovende wetenschappelijke onderzoeken die stoffen zoals lactaat en ketonen hebben ontdekt, welke een vergelijkbaar effect op het lichaam hebben als beweging. Deze stoffen kunnen de stofwisseling verbeteren, helpen spieren op te bouwen en zelfs bijdragen aan een betere mentale gezondheid. Dit klinkt misschien als een wondermiddel, maar de realiteit is complexer.
Beweegpil: Helpt het echt?
Jurgen van Teeffelen wijst op de eerste succesvolle experimenten met muizen, waarin veel van de positieve effecten van lichaamsbeweging werden nagebootst met een pil. Echter, zodra deze studies op mensen worden toegepast, komen er grote obstakels aan het licht. Eén van de grootste problemen is dat sommige van deze stoffen ook ongewenste bijwerkingen kunnen hebben, zoals een verhoogd risico op kanker.
Guido Vroemen voegt hieraan toe dat het niet alleen gaat om de fysieke voordelen van beweging. Sporten biedt ook mentale en sociale voordelen die met een pil niet kunnen worden gerepliceerd. Hij benadrukt dat de beweegpil misschien wel nuttig kan zijn voor specifieke doelgroepen, zoals mensen met lichamelijke beperkingen of ouderen, maar voor de meeste mensen is fysiek bewegen onmisbaar.
Voor wie is de beweegpil nuttig?
Hoewel de beweegpil een controversieel idee blijft, zien de sprekers mogelijkheden voor bepaalde groepen. Mensen met een lichamelijke beperking die niet in staat zijn te sporten, kwetsbare ouderen, en zelfs mensen die herstellen van blessures, zouden kunnen profiteren van de gezondheidsvoordelen die een beweegpil biedt. Echter, ze benadrukken dat deze pil niet mag worden gezien als vervanging voor een gezonde leefstijl. Beweging moet altijd voorop staan, en een beweegpil zou hoogstens ondersteunend kunnen werken.
Is een beweegpil gevaarlijk?
De sprekers zijn het erover eens dat er risico’s kleven aan de beweegpil. Zoals met veel prestatiebevorderende middelen, bestaat het gevaar dat de pil misbruikt wordt door atleten om hun prestaties te verbeteren. Dit zou de ethische dilemma’s rondom doping nog verder compliceren. Guido benadrukt dat zelfs als de beweegpil goedgekeurd zou worden voor medisch gebruik, er duidelijke regels moeten komen over wie het mag gebruiken en onder welke omstandigheden. De dopinglijst zou hier bijvoorbeeld een belangrijke rol in kunnen spelen.
Beweegpil of fysiek bewegen: Wat is beter?
Uiteindelijk komt de discussie neer op een fundamentele vraag: is een pil die beweging nabootst echt de juiste weg? Hoewel de beweegpil misschien fysieke gezondheidsvoordelen biedt, kan het niet de mentale en sociale aspecten van sporten vervangen. Sport gaat niet alleen om gezondheid, maar ook om het plezier en de voldoening die het geeft. Voor mensen die moeite hebben om de motivatie te vinden om te bewegen, stelt Guido dat het belangrijker is om een manier te vinden die plezier en voldoening biedt, dan om te vertrouwen op een pil.
Vragen die in deze aflevering worden beantwoord zijn:
1. Wat is een beweegpil en hoe werkt het? Een beweegpil is een hypothetische pil die de effecten van fysieke beweging nabootst door bepaalde stoffen te introduceren die normaal gesproken vrijkomen tijdens sporten, zoals lactaat en ketonen. Deze stoffen kunnen onder andere de stofwisseling stimuleren en helpen spieren op te bouwen.
2. Bestaat de beweegpil al voor mensen? Nee, de beweegpil bestaat nog niet voor mensen. Onderzoek in muizen is veelbelovend, maar de overgang naar menselijke toepassingen blijkt complex door ongewenste bijwerkingen, zoals verhoogde risico’s op kanker.
3. Wat zijn de risico’s van een beweegpil? Hoewel de pil gunstige effecten kan hebben, zijn er ook risico’s. Bijvoorbeeld, de stoffen die de energieproductie stimuleren, kunnen ook negatieve effecten hebben, zoals verhoogde kansen op ziektes als kanker. Ook is er de kans dat atleten de pil gaan gebruiken om prestaties te bevorderen, wat tot misbruik kan leiden.
4. Voor wie zou een beweegpil nuttig kunnen zijn? Een beweegpil kan vooral nuttig zijn voor mensen die fysiek niet in staat zijn om te sporten, zoals mensen met een lichamelijke beperking of ouderen met een hoog valrisico. Ook mensen die tijdelijk niet kunnen sporten door een blessure zouden hier baat bij kunnen hebben.
5. Kan een beweegpil mentale en sociale voordelen van sporten vervangen? Nee, een beweegpil kan niet de mentale en sociale voordelen van sporten vervangen. Sporten gaat niet alleen om fysieke gezondheid, maar biedt ook mentale voldoening en sociale interactie, wat met een pil niet bereikt kan worden.
6. Hoe verhoudt de beweegpil zich tot bestaande prestatiebevorderende middelen? De beweegpil zou in potentie net als prestatiebevorderende middelen, zoals anabole steroïden, kunnen worden misbruikt door sporters. Daarom is het belangrijk om ethische grenzen te stellen en duidelijk te maken voor wie de pil bedoeld is.
Handige bronnen en links:
Artikel dat Jurgen in 2016 over de beweegpil schreef: https://scientias.nl/beweegpil/
Overzicht kernindicatoren Sport in Nederland (met o.a. de cijfers over het percentage inwoners dat voldoet aan de beweegrichtlijnen): https://www.sportenbewegenincijfers.nl/kernindicatoren
Samuel Marcora’s pleidooi voor meer onderzoek naar psychoactieve stoffen die ingezet kunnen worden om mensen in beweging te krijgen: https://link.springer.com/article/10.1007/s40279-015-0412-x
Artikel uit 2021 waarin ‘de mitsen en de maren’ van een beweegpil op een rij zijn gezet: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31749163/
Recent artikel in Scientias over twee eiwitten uit spieren die je mogelijk zin geven om te gaan sporten: https://scientias.nl/onderzoekers-ontdekken-eiwitten-die-je-zin-geven-om-te-sporten/
Aflevering 148 over ‘middeltjes’ om de mitochondriën op te krikken: https://slimmer-presteren-podcast.nl/sportvoeding/148-meer-energie-tijdens-het-sporten-door-efficientere-mitochondrien/
Aflevering 173 over de Enhanced Games: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-9/173-de-enhanced-games-slimmer-presteren-met-geneesmiddelen/
Aflevering 28 over de uitdaging om fysieke training bij iedereen te laten aanslaan: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-2/trainingsleer-hoe-train-je-altijd-met-resultaat/
Aflevering 140 over hoe games misschien kunnen helpen bij het krijgen van meer motivatie om te gaan sporten: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-7/140-meer-motivatie-om-te-sporten-met-behulp-van-gamification/
Aflevering 82 over passie om te sporten met Lieke Schiphof-Godart: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-4/82-sportpsychologie-onderzoeker-lieke-schiphof-godart-over-passie-om-gezond-te-blijven-sporten/
Luister nu al de pre-show & zaterdag de post-show van de 200ste aflevering!
In de pre-show hoor je muziek van Iris Penning, en blikken Gerrit en Jurgen (met onderbouwde cijfers natuurlijk) terug op de afgelopen 200 afleveringen. Na de 200ste aflevering gingen wij nog even door met de post-show. Je hoort een gedicht en muziek van Iris Pennings, de zaal doet enthousiast mee met een oefening van het ASM-model, en we spelen de Slimmer Presteren Quiz!
De afslankpil is er, nu de beweegpil nog?
In 2023 werd het middel Ozempic uitgeroepen tot dé doorbraak van het jaar door het toonaangevende tijdschrift Science. Een simpele prik en de kilo’s verdwijnen. Het tijdperk van de afslankpil was begonnen. Maar inmiddels worden er serieuze scheuren in de jubelstemming zichtbaar.
Waar rijke en gezonde mensen het middel massaal kopen om hun figuur te ‘verbeteren’, kampen diabetespatiënten, voor wie het medicijn eigenlijk bedoeld is, met tekorten. Bovendien weten we nog weinig over de lange termijn gevolgen van het gebruik van deze medicijnen. Dus voordat we ons blindstaren op de wonderen van de farmaceutische industrie, moeten we ons afvragen: willen we dezelfde fout maken met een beweegpil?
Meer lezen? Klik op de knop hier onder!
