Dit is de 148e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over:
Meer energie tijdens het sporten door efficiëntere mitochondriën
INLEIDING:
Ze zijn de energiefabriekjes of machinekamers van je spieren: de mitochondriën. Wat maakt ze zo belangrijk en hoe werken ze precies? Wat is de beste training om meer en betere mitochondriën te kweken? Kunnen anti-oxidanten, polyfenolen en taurine dit inderdaad ook bewerkstelligen?
We vragen het in aflevering 148 van de Slimmer Presteren Podcast aan onze Special Guest, hoogleraar Bewegingswetenschappen in Maastricht, Matthijs Hesselink.
Wat is er aan de hand bij een verstoorde stofwisseling?
Toen Tadej Pogačar ogenschijnlijk uit het niets een paar jaar geleden zijn neus aan het venster van het wielerpeloton stak, verbaasde dat vele volgers van de koers. Zo jong nog en dan al zo sterk, het was bijkans Merckx-iaans wat de Sloveen op de fiets liet zien.
Maar Iñigo San-Millán, werkzaam als sportarts bij Team UAE, de ploeg van Pogačar, keek er een stuk minder van op. San-Millán werkte namelijk ook als assistant professor aan de universiteit van Colorado, waar hij onderzoek deed naar de veranderde stofwisseling bij patiënten met diabetes en kanker. En waar hij af en toe ook de op en top fitte renners van Team UAE, waaronder Pogačar, onder de loep nam.
Mitochondriën die bijzonder goed bleken te werken
San-Millán richtte zich hierbij op hun mitochondriën, afzonderlijke structuren in de spiercellen waar suiker en vet verbrand worden en omgezet in de broodnodige energie om te kunnen fietsen. Terwijl de mitochondriën duidelijk haperden in de patiënten, bleken ze uitzonderlijk efficiënt te werken in de profwielrenners.
Niet alleen suiker en vet bleken bij hen een uitstekende brandstof voor de mitochondriën te zijn, ook wisten ze het lactaat dat tijdens een fietsinspanning in de spieren geproduceerd werd, snel en vakkundig weg te werken. Vooral Pogačar was gezegend met uitstekend werkende mitochondriën, zo lieten resultaten van San-Milláns onderzoek zien.
Alles wat we willen weten over mitochondriën en sporten
Dat roept de volgende vragen bij ons op:
- Hoe werken mitochondriën precies en waarom zijn ze zo belangrijk voor duursporters?
- Wat gebeurt er tijdens training met ze?
- En zijn al die middeltjes die in de media opduiken als wonderstofjes voor de mitochondriën echt de moeite waard om te proberen?
We vragen het aan Matthijs Hesselink, hoogleraar lichamelijke activiteit en metabole gezondheid in Maastricht.
Handige bronnen en links:
- Profiel van Matthijs Hesselink op LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/mhesselink
- Aflevering 97 over nuchter trainen: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-5/97-nuchter-trainen-zinvol-of-onzin/
- Aflevering 128 over de relatie tussen lactaat en mitochondriële capaciteit: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-7/128-lang-leve-lactaat-de-wonderstof-om-slimmer-te-presteren/
- Zorgen overbelaste mitochondriën in topsporters voor insuline resistentie?: https://jurgenvanteeffelen.nl/overbelaste-mitochondrien/
- Kritische analyse van onderzoeksdiëtist Rob van Berkel over ‘wondermiddel’ Xtract: https://www.overvoedingengezondheid.nl/verbetert-xtract-het-uithoudingsvermogen/
3 reacties op “148. Meer energie tijdens het sporten door efficiëntere mitochondriën”
Goedeavond, als ik deze afelevering eventjes zit te beluisteren.
Mitochondriën: hoe groot kan de invloed van een wekelijkse, kort & krachtige krachttraining (HIT) zijn, op de werking van mitochondriën zijn ? Volgens de wetenschap. Ik doe 1x wekelijks, Fit20 training.
Beste Jeffrie, dank voor je vraag. We hebben hem doorgespeeld aan Matthijs. Hierbij zijn reactie:
“Ik begin met een disclaimer. Om mitochondriële functie goed te kunnen meten moet je óf een spierbiopt afnemen of met magnetische resonantie spectroscopie kijken naar de respons van een mitochondrieel metaboliet (phosphocreatine) op inspanning en herstel. Dat laatste kan in principe met vrijwel ieder MRI apparaat zoals je in de meeste ziekenhuizen tegenwoordig wel vindt, maar je moet daar wel specialistische aanpassingen voor doen. Kortom, er zijn niet super veel studies die écht mitochondriële functie gemeten hebben na verschillende trainingsvormen.
Meer specifiek voor jouw vraag: voor vrijwel alle trainingstudies geldt dat er getraind wordt met een frequentie van een keer of 3 per week. Het achterliggende idee is dat de tijd tussen de opeenvolgende trainingsprikkels voldoende moet zijn voor adaptatie aan de training maar niet zolang dat het effect van de vorige training inmiddels weer weg is geëbd. De eerlijkheid gebied te zeggen dat die (minimale) 3 keer wel min of meer empirisch is vast gesteld en van persoon tot persoon kan verschillen. Je zult dus weinig tot geen trainingstudies vinden van het effect van een keer per week trainen op mitochondriële functie.
Een zeer recent verschenen studies heeft het effect van verschillende soorten training op mitochondriële functie netjes gemeten. Deze studie laat zien dat (drie keer per week gedurende 12 weken) HIIT leidt tot remodellering van het mitochondriële netwerk zodat het dichter tegen elkaar aan komt te liggen en beter haar werk kan doen. Kortom de mitochondriële functie verbetert (mede) door een verbeterde mitochondriele dynamiek. Dus ja, HIIT kan de mitochondriële functie verbeteren (wij hebben zelf heel overtuigend maar nog niet gepubliceerde data die dat ook laten zien), maar of dat met 1 keer in de week HIIT ook gebeurd dat is niet bestudeerd.
Maar ik zou vooral zeggen: doe je zelf niet 1 keer in de week plezier met een HIIT training, maar gun je zelf drie keer in de week dat plezier, en je zit safe wat betreft je mitochondria.
Sportieve groet, Matthijs”
[…] Aflevering 148 over mitochondriën: https://slimmer-presteren-podcast.nl/sportvoeding/148-meer-energie-tijdens-het-sporten-door-efficien… […]