152. Slimmer sporten in de warmte met tips van bewegingswetenschapper Puck Alkemade

Dit is de 152e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over:

Slimmer sporten in de warmte met tips van bewegingswetenschapper Puck Alkemade

INLEIDING:

Hittegolven en tropische temperaturen lijken steeds normaler te worden. Het sportende lichaam moet hiermee om zien te gaan. Waarom lukt het de ene sporter ogenschijnlijk beter dan de andere? Kan iedereen leren sporten in de warmte? We vragen het aan onze Special Guest en kersverse doctor in de Bewegingswetenschappen, Puck Alkemade.

Er was eens een snikhete Olympische marathon

Op 30 augustus 1904, om drie over drie in de middag gaan in het Francis Field stadion van Saint Louis 42 atleten van start voor wat de huiveringwekkendste marathon in de geschiedenis van de Olympische Spelen zal worden. De ingrediënten voor een sportieve ramp: snikheet weer, een gebrek aan water, en een enorm stoffig parcours waarin bovendien een zevental pittige beklimmingen zijn opgenomen.

Hardlopen in de hitte geeft lichamelijke klachten

Het zal geen verrassing zijn dat de meerderheid van de deelnemers de finish niet bereikt. Zo moeten Sam Mellor en John Lordan, winnaars van de Boston marathon in 1902 en 1903, halverwege opgeven vanwege hevige krampen en braken. Hun landgenoot William Garcia is er erger aan toe: hij wordt naast de weg gevonden terwijl hij bloed spuugt.

Manieren om met de warmte om te gaan bij het sporten

Uiteindelijk passeren 14 van de 42 gestarte atleten de finishlijn. De eerste atleet die de meet passeert, is de Amerikaan Fred Lorz. Terwijl hij klaar staat om te worden gehuldigd, komt echter zijn bedrog naar buiten: Lorz is na 15 kilometer met kramp uitgestapt maar omdat de auto waarin hij naar het stadion wordt teruggereden, panne krijgt, besluit hij het laatste stuk van het parcours gewoon weer te gaan lopen.

Warmte maakt langzamer

Lorz wordt gediskwalificeerd maar gelukkig voor de Amerikaanse fans komt even later zijn landgenoot Thomas Hicks het stadion binnen. Meer dood dan levend, dat wel. Hicks moet over de finishlijn gedragen worden; het is het waarschijnlijke gevolg van de mix van brandy, rauwe eieren en strychnine die de atleet tijdens de race naar binnen heeft gewerkt. Zijn tijd van 3 uur 28 minuten en 45 seconden is nog steeds de langzaamste winnende tijd op een Olympische marathon ooit.

Sporten in de warmte blijft een uitdaging

Ruim een eeuw later vormt de warmte voor veel sporters nog altijd een gehate tegenstander. Maar gelukkig voor hen heeft de wetenschap niet stilgezeten en zien we tegenwoordig hockeyers met kekke koelvesten in de dugout zitten, Olympische atleten intensieve inspanningssessies in de hittekamer uitvoeren en wielrenners met een temperatuursensor op hun borst koersen.

Waarom ze dit doen en wat de recreatieve sporter met deze kennis allemaal kan, hoor je in de 152^e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast van bewegingswetenschapper Puck Alkemade.

Handige bronnen en links:

• Lekenpraatje dat Puck Alkemade gaf tijdens haar promotie: https://www.youtube.com/watch?v=Kw4gNRrFpco
• Het hele proefschrift van Puck Alkemade: https://research.vu.nl/en/publications/mitigation-of-heat-strain-during-exercise-in-hot-humid-conditions
• Aflevering 19 over sporten in de hitte: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-1/sporten-in-de-hitte-hoe-ga-je-daar-mee-om/
• Aflevering 107 over de optimale temperatuur om in te sporten: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-6/107-wat-is-de-optimale-temperatuur-om-te-sporten/
• Aflevering 141 over de CORE temperatuurmeting: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-7/141-continu-je-kerntemperatuur-tijdens-het-sporten-aflezen-met-een-huidsensor-werkt-dat/

Video over slimmer sporten in de warmte met tips van bewegingswetenschapper Puck Alkemade

https://www.youtube.com/watch?v=M6dVMPZR6xw