Dit is de 35ste aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over ‘Het raadsel van spierkramp: is augurkensap een oplossing?’.
Auw! Het is het horrorscenario van elke atleet: ga je voor een toptijd, krijg je pats boem kramp in je kuit of in je hamstring. Is het de hitte en heb je te weinig gedronken misschien? Wat is eigenlijk de oorzaak van spierkramp? En kun je het vermijden? In aflevering 35 proberen de mannen van de Slimmer Presteren Podcast het mysterie van die ellendige kramp te doorgronden.
Water en keukenzout tegen spierkramp
De 221 meter hoge Hooverdam wordt gezien als een van de grootste bouwwerken van de 20e eeuw. In de enorme dam die midden in de kolkende Colorado rivier gebouwd is, zit 6 miljoen ton beton. Duizenden arbeiders hebben er tussen 1930 en 1936 aan gewerkt; het ging gepaard met bloed, zweet en tranen, zo vermelden de geschiedenisboeken.
Dat zweet kan wel kloppen: onderzoek bij een groep arbeiders wees uit dat ze behoorlijk uitgedroogd waren en dat ook de concentratie van de elektrolyten natrium en chloride in hun bloed verlaagd was. Daarbij klaagden de arbeiders veelal over kramp in hun armen en benen. De onderzoekers besloten om een aantal van hen extra water en tabletten met natriumchloride (keukenzout) te geven. Het bood soelaas: de arbeiders voelden zich stukken beter en klaagden over minder kramp.
Spierkramp-mysterie opgelost. Of toch niet?
Een eeuw later wordt een tekort aan elektrolyten vaak nog steeds genoemd als de belangrijkste oorzaak voor kramp tijdens het sporten. Echter, wanneer na afloop van een marathon of Ironman de samenstelling van het bloed van de deelnemers die klagen over kramp vergeleken wordt met het bloed van atleten die geen kramp hebben gekregen, blijkt er weinig verschil in concentratie van natrium, kalium, chloride, calcium of magnesium. Ook is er in studies waar kramp experimenteel wordt opgewekt door kleine spiergroepen lange tijd elektrisch te stimuleren, geen nadelige invloed van een tekort aan vocht gevonden.
Het roept de vraag op of kramp überhaupt wel het gevolg is van dehydratatie en een tekort aan elektrolyten. Is er misschien iets anders aan de hand waardoor we kramp krijgen en wat kan eigenlijk verklaren dat augurkensap de experimenteel opgewekte spierkramp doet verdwijnen?
In aflevering 35 van de Slimmer Presteren Podcast bespreken Gerrit en Jurgen de laatste inzichten over spierkramp. Tijdens het wekelijkse ‘Zoomen met Vroemen’ horen zij van coach Guido Vroemen of hij nog een gouden tip heeft om kramp tijdens het sporten te vermijden of snel kwijt te raken.
Bronnen en handige links
- Groot overzichtsartikel over oorzaken en behandeling kramp uit 2019: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6901412/.
- Alex Hutchinson over Spaanse studie die suggereert dat krachttraining beter helpt tegen kramp dan een elektrolytendrankje: https://www.outsideonline.com/2416514/muscle-cramps-research-2020.
- De website van HotShot, het anti-krampdrankje (aldus de makers): https://teamhotshot.com/.